13.- CÓ ĐỐI TRƯỚC TƯỢNG HAY KHÔNG TRONG KHI NIỆM PHẬT?
Lúc đối trước tượng Phật, phải cho tượng này là thật Phật, không cần câu chấp một phương hướng nào, chẳng luận một thân nào trong ba thân của Phật , chỉ tự nghĩ: Ta chỉ nhứt tâm, tâm chỉ nhứt Phật, mắt nh́n tượng Phật, tâm niệm danh Phật, thật hết sức thành kính, mà hết sức thành kính tất được linh cảm.
Lúc không có tượng Phật, nên ngồi ngay ngắn xoay mặt về phương Tây, lúc khởi tâm động niệm, nên niệm tưởng hào quang của đức Phật A Di Đà trụ trên đỉnh đầu ta, mỗi niệm, mỗi câu, tự chẳng để rơi vào khoảng không, hắc nghiệp cũng có thể tiêu diệt.

Lời phụ giải: Người sơ cơ chưa có thể quán tự tâm tức Phật, thế nên phương tiện đối trước Phật tượng cho dễ xúc cảnh sanh tâm, nhưng điều cần thiết là phải hết sức thành kính v́ hễ có cảm mới có ứng được
Bài này dạy rơ, khỏi phải bàn luận dài ḍng, hành giả nên coi kỹ và theo như thế, tội nghiệp sẽ được tiêu trừ, Phật tâm tự hiện.

14.- NIỆM PHẬT TRONG LÚC BẬN RỘN
Nếu niệm được một câu, th́ nên niệm một câu, có thể niệm 10 câu, th́ nên niệm 10 câu; chỉ làm sao trong 100 điều bận rộn có được trong khoảnh khắc một chút rảnh rang liền buông bỏ thân tâm sáng suốt tụng tŕ.
Ngài Bạch Lạc Thiên có bài thi rằng:
Đi niệm A Di Đà
Ngồi niệm A Di Đà
Ví dù bận rộn như tên
A Di Đà Phật niệm lên thường thường.
Người xưa dụng tâm như thế, thật không thể chê được!

Lời phụ giải: Có người quá bận rộn với mực sống, có rảnh đâu nhiều mà niệm Phật; tuy nhiên trong trăm việc bận, chắc cũng có chút th́ giờ rảnh, hể rảnh th́ niệm Phật, đừng để trí phải nghĩ tưởng vẩn vơ, khổ sầu vô ích. Việc đời chuyện đâu bỏ đó, đeo đẳn làm ǵ thêm mệt, để th́ giờ niệm Phật cho khỏe trí c̣n hơn không? Có nhiều người để phí bao nhiêu th́ giờ tán gẩu những chuyện đâu đâu, chỉ chuốc lấy bao nhiêu điều phiền lụy, do vài câu bất ư trong lúc vui miệng, cũng đủ gây cho ḷng những mối lo âu, khổ sở, hay chác cho thân những đau đớn lụy phiền!

15.- LÚC NHÀN RỖI NÊN NIỆM PHẬT
Trong đời có nhiều kẻ quá ư khốn khổ, muốn chút rảnh cũng không sao có được, nên không thể tu hành. Nay ta được rảnh rang, lại nghe biết được pháp niệm Phật này, cần phải gắng gổ, tương tục thúc liễm thân tâm, chuyên tŕ Phật niệm; như thế mới không uổng phí tấc bóng quang âm. Nếu để tâm niệm buông trôi, không làm được việc ǵ, luống tiêu bao ngày tháng, cô phụ bốn ân, một mai vô thường thoạt đến, sẽ lấy ǵ để chống cự đây?

Lời phụ giải: Có người cầu được chút rảnh rang để niệm Phật c̣n không có, ta nay duyên đời không bận buộc, vậy đừng nên bê trễ nữa, hăy cố gắng niệm Phật, đừng để ngày lại, ngày qua, rồi già, rồi chết, đến khi bây giờ dù muốn rảnh được một chút, sống thêm một giờ để niệm Phật cũng không được. Thật tiếc lắm thay!

16.- NGƯỜI SANG GIÀU PHẢI NÊN NIỆM PHẬT
Phước đức của đời này đều từ việc tu hành kiếp trước. Những ǵ tôn quí vinh huê, quá nữa là các bực cao tăng chuyển thế. Nhưng tuy có vinh huê mà không được trường cửu, nếu lại tạo điều nghiệp chướng ắt khó thoát khỏi biển trầm luân. Vậy nên các ngài phải tự suy nghĩ: những ǵ ta có thể mang theo được khi nhắm mắt? Ấy là công đức niệm Phật. Cũng như thuyền đi nhờ nước. Thế nên, hoặc lập thất niệm Phật, hoặc mời chư tăng hướng dẫn ḿnh niệm Phật, in khắc kinh sách Tịnh độ, hoặc đặt tượng Phật A Di Đà để chiêm ngưỡng mà niệm, việc làm tuy ít, nhưng phải dụng công cho nhiều, lại phải chí quyết văng sanh, đó là con đường tu hành của tất cả mọi người, chẳng luận giàu, nghèo, sang, hèn. Làm vị sứ giả của ngôi Pháp vương c̣n ǵ tôn quư hơn!
Lời phụ giải: Vạn ban tương bất khứ, duy hữu nghiệp tùy thân, dù ta có nhờ phước đức đă gieo trồng đời trước, hưởng được phú quí vinh huê, song chỉ hưởng tạm mà thôi, khi ba tấc hơi dứt mọi việc buông xuôi, chỉ nắm hai bàn tay trắng. Vậy th́ ta có nên bám víu những cái giả ảnh ấy chăng? Chúng ta chắc đă ư thức rơ ràng điều đó. Thế th́ chúng ta phải kíp lập thành tích niệm Phật ngay và thật hết ḷng cố gắng như chúng ta đă cố gắng lo làm giàu vậy. Người vô trí cho giả là thật, nên chạy theo những cảnh tướng, danh sắc phù phiếm bề ngoài, có được chút vui, song chỉ là cái vui tạm bợ trong chốc lát. Kiếp người chóng tàn, thân người chóng diệt, chỉ có đạo đức thường c̣n, chân thật, không có những ồ ạt bên ngoài, không có cái vui chốc lát. Xem như Ngài Khổng Tử c̣n bảo: “Ăn cơm nguội, uống nước lạnh, co tay mà gối đầu cũng có điều vui ở trong vậy!” Cái vui đó mới là cái vui của người trí.

17.- KẺ NGHÈO HÈN CŨNG NÊN NIỆM PHẬT
Than ôi! Có kẻ đă đem thân làm nô lệ, bị người khác sai sử, vất vả, khổ sở, mà không cầu mong thoát khỏi, th́ về sau càng khổ hơn.
Nên biết bốn chữ Hồng danh chẳng luận sang, hèn, giàu, nghèo, trẻ, già, trai, gái, chỉ cần mỗi ngày vào lúc sáng sớm chí tâm xây mặt về phương Tây, niệm 10 câu danh hiệu Phật, không xen, không dứt, để cầu sanh Cực Lạc, th́ hiện đời sẽ được hưởng nhiều lợi ích, khi thác tự được văng sanh. Đức Phật A Di Đà thiệt là chiếc thuyền cứu mạng cho mọi người trong biển khổ vậy.

Lời phụ giải: Ở đời, đâu có ai nghèo đến nỗi không có thân, tâm? Vậy ta nên đem thân, tâm sẵn có đó niệm Phật. Trong kinh Hiền Ngu Nhơn Duyên có đoạn: Tôn giả Ca Chiên Diên độ bà già ở mướn, bán cái nghèo bằng phương pháp Niệm Phật, bà đă đạt kết quả. Vậy chúng ta nên bắt chước bà già ấy bán quách cái nghèo đi cho rảnh, đeo đẳng làm ǵ thêm khổ? Khổ mà biết là khổ để t́m phương pháp thoát ly ấy là kẻ trí. Khổ mà vẫn không biết là khổ, lại c̣n cho cái khổ là vui, th́ thiệt hết chỗ nói!

18.- TỊNH TẾ NIỆM PHẬT
Đă là người có trí huệ th́ đừng để bị mê hoặc, cần phải hết sức tịnh tế niệm Phật để cho trí huệ được thêm kiên cố.
Phải biết, người trí niệm Phật th́ thiên hạ sẽ có rất nhiều người niệm Phật.Người trí niệm Phật thời những kẻ tu hành theo ngoại đạo sẽ dễ trở về chánh đạo. Tại sao? V́ tiếng tăm của người trí có thể mở ḷng dạ họ, v́ có tác dụng trí của người trí cứu rổi họ.

Lời phụ giải: Việc làm của người trí sẽ mang đến một ảnh hưởng tốt đẹp và hữu ích cho kẻ thấp hay thiếu trí, trong trường hợp việc làm ấy với ư nghiệp lành. Vậy nên người trí phải tỏ ra xứng đáng sự tin tưởng của mọi người, đừng nên để những việc ngu hèn, những thị dục thấp kém gạt gẫm.
Một người có quyền thế tu niệm, sẽ có ảnh hưởng thật tốt đẹp đến những kẻ chung quanh. Nhờ sự khôn khéo, sáng suốt, cộng vào đó sự tin tưởng mănh liệt của người lân cận, mà người trí khả dĩ làm được những chuyện to tát có ảnh hưởng đến thế đạo nhơn tâm. Làm một mà kết quả được nhiều, đó là điều của nhiều người mong muốn. Ấy thế mà nhiều kẻ có thể làm được lại không chịu làm, hay làm cho lấy có th́ thật đáng tiếc rẻ lắm thay!

19.- LĂO THẬT NIỆM PHẬT
Đă không cầu danh lợi, cũng không khoe tài năng, chắc thật tu hành thật là rất khó có người làm được.
Tổ sư dạy: Về phương diện tham thiền, bởi t́m một người si độn cũng không có. Nay người niệm Phật chính lo ḿnh không được si độn mà thôi. Hai chữ Lăo Thật là một đại lộ thẳng tắp đưa người sang Tây phương vậy. Tại sao? V́ hai chữ Lăo Thật là ngoài bốn chữ A Di Đà Phật không thêm một mảy may vọng tưởng nào.

Lời phụ giải: Người nhứt tâm niệm Phật, không duyên ngoại cảnh, ḷng không chao động trước bất cứ một khuấy rối nào, coi như tất cả không có ǵ dính líu đến ḿnh, con người ấy bề ngoài h́nh như kẻ ngây ngô, si độn lắm, nhưng trái lại thật là sáng suốt, thật là thanh tịnh đó. Người như thế thật không phải dễ kiếm! Phương chi, trong pháp môn niệm Phật có câu: Niệm bất nhứt bất sanh Tịnh độ. Mà hễ niệm nhứt th́ muôn duyên buông bỏ, chuyên ṛng câu niệm Phật. Ḷng ta niệm Phật cùng ḷng Phật tương ưng. Tây phương không ĺa đương niệm, không cần đoán xa xét rộng chi cả mà Phật cảnh vẫn hiện tiền. Hy hữu thay Pháp môn Tịnh độ!

20.- ĐƯỢC ĐIỀU VUI MỪNG, NHỚ NIỆM PHẬT
Hoặc nhơn nơi người mà vui, hoặc nhơn nơi việc mà mừng, mối manh tuy nhỏ nhít, nhưng đều là những cảnh vui vẻ của kiếp người. Song phải biết cái vui đó nó hư huyễn không thật, không thể c̣n lâu, vậy nên nương nơi giây phút tươi vui đó, xoay tâm niệm Phật, thời ắt được nhờ ánh hào quang của Phật, trong thuận cảnh ấy bỏ dứt đi ít nhiều ác niệm, những điều tốt đẹp liên miên, như ư tu hành, măi đến lúc mạnh chung sẽ được văng sanh Cực Lạc, há chẳng vui mừng lắm sao!

Lời phụ giải: Kiếp sống của ta vui ít khổ nhiều, có vui chăng chỉ là cái vui tạm bợ, chốc lát qua đi, nhường chỗ cho điều đau khổ dày ṿ con người. Vậy th́ cái vui có bền bĩ ǵ mà ta lại tự hào hay níu nắm nó.
Những điều vui vẻ đáng cho ta ưa thích, v́ nó chơn thật, thường c̣n ấy là cái vui thanh tịnh của tự tâm. Cảnh Cực Lạc của Phật A Di Đà sẵn sàng đón tiếp những con người tự tâm được thanh tịnh. Về được đó rồi c̣n ǵ vui hơn?

21.- HỨA NGUYỆN NIỆM PHẬT
Tŕ danh niệm Phật nguyên để cầu văng sanh nhưng oai phong của chư Phật không thể nghĩ bàn hễ niệm danh hiệu của các Ngài th́ sở nguyện đều tùy tâm. V́ lẽ đó, trong kinh dạy: niệm Phật có 10 điều lợi ích (xin xem phần sau). Những việc cầu cúng quỉ thần, tạp tu sự sám, khấn hứa nhiều ác nguyện, tin xằng những việc bói toán xâm quẻ, không bằng dùng phương pháp niệm Phật để cầu nguyện.
Có kẻ hỏi: Vả như niệm Phật mà không ứng nghiệm th́ sao?
Đáp: Ông chưa niệm Phật mà đă lo không ứng nghiệm, chính cái nhơn không ứng nghiệm đó đem đến cái kết quả không ứng nghiệm vậy. Nhơn thế nào th́ quả thế nấy, há không đáng sợ lắm sao?

Lời phụ giải: Phật là đấng đại từ, đại bi, đại trí, đại đức, tối tôn vô thượng, là bậc thầy của trời người sáu đường. Thế th́, khi cầu nguyện sao lại không cầu nguyện nơi các Ngài? Thật cũng lấy làm lạ! Có lắm kẻ sợ ma quỉ yêu tinh hơn sợ Phật, có lẽ cho rằng Phật hiền, ma quỉ dữ chăng? Hay tại ḷng ḿnh không chơn chánh, v́ có điều tội lỗi, vạy tà nên lờn chánh, ngán tà? Người Phật tử hăy suy nghĩ cẩn thận điều này, kẻo ḿnh là Phật tử mà vô t́nh làm đệ tử ma!

22.- NIỆM PHẬT ĐỂ CẦU CỞI MỞ
Phàm tất cả nghịch cảnh quanh ta, đều do trái duyên nên có hiện (ta phải cố cam nhận chịu) không nên lại khởi ác niệm, để phải dẫn khởi oan trái đến măi về sau không dứt. Ta phải nên tùy thuận nhận lănh, có thể tránh được thời tránh, dứt được thời dứt, chỉ tùy nhân duyên mà đừng quên niệm Phật. Phật có vô lượng trí huệ, phước đức quang minh, Ngài sẽ gia hộ cho ta: dù gặp nghịch duyên, trái cảnh, cũng chuyển thành thuận cảnh, thuận duyên ngay.

Lời phụ giải: Oan gia nghi giải bất nghi kết, đừng nên đem oán trả oán, th́ oan trái mới dứt. Vậy chỉ có pháp niệm Phật là ổn nhứt.
Ví dù muôn đắng ngh́n cay
Một câu niệm Phật tan ngay cấp kỳ
Niệm Phật dứt bỏ oán thù
Ḷng không hung dữ ngục tù đâu vương...?
Niệm Phật mở rộng ḷng thương
Oán thân b́nh đẳng tai ương có nào?...

23.- HỔ THẸN TỰ GẮNG NIỆM PHẬT
Phàm đời này hay kiếp trước, ác quả đă thành tựu, th́ khổ báo ắt đến, mà một phần khổ ở đời này tức là một phần ác trong kiếp trước, không thể đổ thừa cho vận mạng bất tề, mà chỉ nên tự hổ phận ḿnh chẳng sớm lo tu. Mỗi một khi tưởng Phật, tưởng như lông trong thân đều dựng đứng, năm vóc như ră rời, buồn thương, cảm mến, đau xót, không muốn sống. Như vậy thời mỗi câu, mỗi chữ từ trong gan, tủy mà ra mới là chơn cảnh niệm Phật.
Ngày nay kẻ tăng, người tục niệm Phật, hoặc miệng niệm mà tâm tán, hoặc chỉ nhiếp tâm lúc niệm, dứt niệm th́ tâm mê. Lại có người đang lúc niệm Phật xen nói chuyện tạp. Thế th́ dù niệm suốt đời cũng không linh cảm. Mọi người thấy vậy, cho rằng: niệm Phật văng sanh là những lời láo khoét. Lỗi ấy há do Phật sao?

Lời phụ giải: Ta cùng chư Phật động một thể tánh thanh tịnh, không hai không khác, thế mà các Ngài đă giác ngộ, sáng suốt bỏ giả theo chơn, c̣n chúng ta lại cứ măi nhận hư làm thật, bội giác hiệp trần, cam chịu quanh quẩn măi trong ṿng khổ lụy trần ai. Thật c̣n ǵ hổ thẹn cho bằng! Vậy nên phải vận dụng tận cùng năng lực, hết chí lo tu, lấy chết làm kỳ hạn, cầu thoát sanh tử, không c̣n nghĩ ngợi, đắm lụy trần ai, để phải nhiều kiếp trôi ch́m trong sông mê, bể khổ.

24.- KHẨN THIẾT NIỆM PHẬT
Phàm người ở trong tất cả hoàn cảnh khổ đáng thương, mà ta không thương, tất trái với nhơn tính, nhưng ở trong tất hoàn cảnh đáng thương, ta chỉ thương suông th́ làm sao hợp được với tánh Phật? Đă thương th́ phải t́m phương thoát khổ, phải t́m cách cho mọi người rốt ráo thoát khổ. Phải biết rằng: Phật sở dĩ được tôn xưng là Đấng Đại Bi, v́ Ngài hay cứu khổ cho chúng sinh. Ta do ḷng từ bi niệm Phật là cốt cầu ḷng từ bi của Phật ban cho, cứu vớt khổ năo cho chúng ta, th́ cái niệm đó phải khẩn thiết đến bực nào?

Lời phụ giải: Niệm Phật để cầu thoát sinh tử, mà sinh tử là cái ṿng xích vô cùng kiên cố, v́ nghiệp hoặc phiền năo của chúng ta quá đỗi sâu dày, lại thêm tội chướng ngày càng chồng chất lên thêm, nếu niệm lực không kiên cố, tâm niệm không tha thiết chí thành, th́ riêng ḿnh nói đến chuyện giải thoát c̣n là chuyện xa vời, huống là muốn cứu khổ cho người sao? Vậy ta nên hết ḷng khẩn thiết niệm Phật để mong được ḷng từ bi chiếu cố của Phật, như con thơ tha thiết trông được về với từ mẫu. Họa chăng?