Thiền Tịnh Giảng Ḥa

         

Niệm Phật Tứ Đại Yếu Quyết là bản cảnh sách dành cho người niệm Phật, nhưng v́ có bậc Thiền giả tưởng lầm tôi phá Thiền nên đâm ra khích bác. Bởi vậy, tôi chẳng quản ḿnh ngu tối lại soạn ra những bài kệ giảng ḥa giữa Thiền và Tịnh để xoa dịu ḷng người, mong người đọc biết được là chê trách hay khen ngợi chỉ là do đối theo căn cơ mà đề cao pháp môn này hay hạ thấp pháp môn khác; chứ c̣n trong các pháp môn, thật ra chẳng có pháp nào là cao hay thấp cả.

Đối với người nhờ Thiền mà được lợi ích th́ Thiền là cao; đối với kẻ nhờ Tịnh mà được lợi th́ Tịnh là cao. Mọi người chẳng cần phải nhọc ḷng, ai nấy đều có thâm ân phải tự báo đáp cả.

Thiền và Tịnh vốn chẳng hề có cao hay thấp. Cao hay thấp thực ra là do thích ứng với căn cơ; giống như trong các thứ thuốc, thuốc nào chẳng trị được căn bịnh th́ thuốc đó là dở. Thử hỏi những bậc tu tập đă lâu trong các tông th́ trong hiện thời, pháp nào là thích ứng với căn cơ nhất? Theo như tôi thấy th́ vẫn là Tịnh Độ v́ tới giờ vẫn thường nghe có người được văng sanh Tây Phương.

Nếu ai chỉ niệm A Di Đà Phật th́ gọi là Vô Thượng Thâm Diệu Thiền. Đời Mạt Pháp tu hành hoàn toàn nhờ vào pháp này, kinh Đại Tập đă dạy như vậy (Bảo “Niệm Phật chẳng phải là Thiền” th́ chẳng phải là hạng hiểu biết quá nông cạn hay sao?)

Đối với người nhờ Thiền mà được lợi ích th́ Thiền là cao; bởi thế phải khăng khăng báo đáp ân đức: tọa Thiền, giảng Thiền và đả phá Tịnh Độ, không ǵ là chẳng lấy việc     quét sạch mọi chấp trước làm đầu (Do vậy, ngài Chí Công mới có lời chê: “Kẻ ngu mới thích văng sanh Tây Phương”; Triệu Châu mới có câu gièm: “Niệm Phật một tiếng, súc miệng bảy ngày”)

Đối với người nhờ Tịnh mà được lợi ích th́ Tịnh là cao; cho nên bèn gấp rút xưng danh hiệu Phật. Do v́ căn cơ hiện thời là căn cơ Tịnh Độ cho nên hoặc là khen ngợi Tịnh Độ hoặc là chê trách việc chung cục của người Tu Thiền (như tổ Liên Tŕ có lời than về chuyện ngài Triết Công sau khi tỏ ngộ, hậu thân lại mê; tổ Ngẫu Ích b́nh luận về những cái hại của kẻ tu Thiền trong hiện tại).

Đức Thích Ca thuyết pháp, pháp môn nào cũng diệu, ai dám nói pháp môn nào chẳng diệu ắt sẽ mắc quả báo. V́ căn cơ của chúng sanh hiện thời nên dù tôi chẳng khen ngợi Thiền th́ tổ Đạt Ma cũng chỉ cười hà hà mà thôi!

Đạt Ma Tổ Sư trực chỉ nhân tâm, không lời dạy nào là chẳng cốt để người đời được liễu sanh thoát tử. Tôi chỉ khen mỗi pháp Niệm Phật th́ cũng không ǵ là chẳng mong người ta được liễu sanh tử! Hơn nữa, pháp này nhuần khắp ba căn, sáu phương chư Phật cùng khen ngợi th́ Tổ chẳng lớn tiếng cười ha ha hay sao?

Chỉ xin mọi người “dĩ ḥa vi quư”, dù Thiền hay Tịnh, dù hạ thấp hay đề cao, không ǵ là chẳng do tâm lợi sanh, do chí nguyện hoằng pháp, chỉ cốt phù hợp với từng người mà thôi! Người tu Thiền nên cực lực hoằng dương Thiền, người tu Tịnh nên cực lực hoằng dương Tịnh Độ, dẫu có nêu ra những thuyết đả phá hay xiển dương đi nữa th́ cũng chỉ là để khiến cho người ta chuyên tu một pháp mà thôi. Trong pháp môn, vốn nào có đúng hay sai!

Nếu chẳng chuyên nhất một pháp th́ Thiền cũng khó mà Tịnh cũng khó; thậm chí trong các tông khác, nếu chẳng chuyên nhất th́ cũng là đại nạn. Do vậy, tôi lại nói kệ rằng:

 

Dĩ ngă Viên Giác tâm

Niệm bỉ Di Đà Phật

Trượng bỉ Di Đà Phật

Hiển ngă Viên Giác tâm

Tâm, Phật đô hữu công

Thiền, Tịnh câu hữu ích

Nguyện quân tử tế tưởng

Thị phi tự nhiên diệt

 

(Dùng tâm Viên Giác ḿnh

Để niệm Phật Di Đà

Nhờ đức Phật Di Đà

Hiển hiện tâm Viên Giác

Tâm, Phật đều có công

Thiền, Tịnh cùng có ích

Xin hăy suy xét kỹ

Thị phi tự nhiên hết)