37.- TỨC GIÁO TỨC PHẬT
Một Đại tạng kinh đều từ tâm khởi, tâm nếu không Phật th́ giáo lư cũng luống mà thôi. Nhưng có tâm ai mà không Phật? Chỉ v́ tự ḿnh không niệm vậy. Người có học giáo lư, ắt có coi kinh Lăng Nghiêm, mà cói coi kinh Lăng Nghiêm ắt có kẻ chê đức Thế Chí mà trọng đức Quán Âm, một chút chấp trước đó cũng đủ kết thành nguồn gốc sanh tử, dù học hay, thấy xa, hiểu rộng, chẳng qua chỉ giúp cho cái mầm khổ thêm tuổi mà thôi, không giúp ích được ǵ trong việc thoát ly sanh tử. Xin hăy mau bỏ đi, bỏ tất cả, để tâm niệm Phật cầu văng sanh Tây phương, gần gũi đức Di Đà. C̣n nếu không buông bỏ được th́ hăy đem công đức học kinh, giảng thuyết này hồi hướng Tây phương, phát bốn điều thệ nguyện rộng lớn, cũng được kết quả không luống. Thoảng hoặc hoằng dương được pháp môn Tịnh Độ, nói cho người ta hiểu công đức niệm Phật, thời nháy mắt, động niệm đều là trang nghiêm Tịnh Độ, thế th́ được văng sanh thượng phẩm đâu c̣n nghi ǵ?

Lời phụ giải: Trong kinh Lăng Nghiêm, đức Thế Chí tu niệm Phật tam muội đắc nhập viên thông, c̣n đức Quán Thế Âm tu nhĩ căn mà được chứng viên thông, hai vị đồng chứng viên thông như nhau. Nhưng v́ theo căn tánh tương hợp của chúng sanh Ta Bà mà khi vâng lời Phật tuyển trạch viên căn, đức Văn Thù phải chọn nhĩ căn của đức Quán Âm là đệ nhứt, nếu không hiểu hoặc chấp giáo, cho là đức Quán Âm hơn đức Thế Chí, tất sái với tinh thần giáo điển. Thế là v́ chấp giáo lư mà có sanh phân biệt hơn kém do cái ngă kiến sẵn có tự hồi nào đến giờ, làm cho ta mê mờ dễ sanh dị kiến, dễ tạo điều khổ ngay trong tự tâm và cái khổ vẫn gắn bó măi măi đến vô tận. Thật nguy hiểm thay!
Học, hiểu, giảng hay, nói giỏi mà cứ bị g̣ bó trong sự học, hiểu, đầu óc phải bị chi ly, phiền toái trong văn tự, ngôn ngữ, có khác ǵ con tằm mắc trong cái kén, rồi cũng đến chết ở trong đó mà thôi!
Chi bằng đem hết thân mạng để trang nghiêm Tịnh Độ, hay dùng cách lăo thật niệm Phật để cầu sanh Cực Lạc c̣n hơn, cứ nói thánh nói tướng, bàn ra tán vào, luận dọc luận ngang đều làm rối đạo niệm, không ích ǵ cho việc thoát ly sanh tử cả!
Thoảng hoặc tận dụng sở học, sở hiểu cùng tất cả sở năng ra xiển dương pháp môn Tịnh Độ, hay rộng tán thán công đức niệm Phật, phương tiện diễn dụ khắp ba căn đồng tu hành niệm Phật tam muội, thời thật ngày văng sanh về Cực lạc không xa mấy đâu!

38.- KHÔNG TR̀ MÀ TR̀
Khi vừa làm xong một việc ǵ, hay lúc nói dứt một lời nào, c̣n chưa kịp đá động đến câu niệm Phật, nhưng bốn chữ Hồng danh của Phật đă nổi hiện lên ngay. Đây là trạng thái dễ thành tam muội (chánh định).

39.- TR̀ MÀ KHÔNG TR̀
Tŕ danh niệm Phật không mỏi chán, khoan khoái lại càng khoan khoái hơn.
Trong lúc niệm Phật, tŕ niệm bốn chữ thật rơ ràng, niệm đầu không lay động, bốn chữ bỗng nhiên tạm dừng. Cũng không phải có cái niệm tức bốn chữ, cũng không có cái niệm ngoài bốn chữ, như thế có thể tạm gọi là được thắng cảnh, chớ chưa phải thật tâm không. Nhưng siêng năng niệm Phật, cảnh này thường hiện, thời dần dần được tâm không. Nếu nhơn một niệm tâm không liền bị hôn trầm th́ gọi là không có Huệ.
Phải biết rằng: tâm càng không thời niệm càng linh, tâm càng không thời niệm càng tịnh, đem cái ta trong tâm Phật mà niệm Phật ở trong tâm ta, không và bất không (có) đâu c̣n xứ sở? Ví như mặt trời, mặt trăng rực rỡ nơi bửu cung, ṿng quanh núi Tu Di, châu lưu chiếu thiên hạ.
Ôi! C̣n ǵ bằng Diệu giác được viên minh!

Lời phụ giải: (cho cả hai pháp trên) Niệm Phật khi đă đến mức vô công dụng th́ tự tại vô ngại, không cần dụng công, không cần tác ư, không niệm mà vẫn không ĺa niệm, có niệm cũng không ĺa thể vô niệm của tự tâm.
Như khi chúng ta mới tập đi xe đạp, th́ cả đầu, ḿnh, hai tay, hai chân đều như vận dụng tất cả, thế mà xe vẫn nghiêng ngả, lủi đây, lủi kia, quanh qua lộn lại, thế mà khi ta đă thuần thục, tay không cần cầm, thân không cần uốn, chân đạp tự nhiên, không dụng công ǵ mà chiếc xe chạy ngay đi thẳng, không khó khăn như khi ta mới tập.
“Thế thường vô nan sự, đô lai tâm bất chuyên,” ở trên đời không có ǵ là khó, là không làm được, chỉ sợ ta không làm và có làm lại không bền chí, th́ chung qui việc ǵ cũng chẳng ra việc ǵ cả. Thế mới đáng ân hận!

40.- CÔ THÂN NIỆM PHẬT
Tỳ kheo tu hành không cần bạn lữ. Cảnh niệm Phật càng cô tịch càng hay! Cao thấp tùy hợp, hưởn gấp tùy phần, cốt mong cầu được thành một khối (nhứt tâm). Chính lúc bấy giờ nên biết: thân côi nhưng tâm không côi, v́ tâm của chư Phật và đức Di Đà chưa từng tạm rời ta. Móng ḷng là Phật biết, khởi niệm th́ Phật hay, lo ǵ cô tịch? Nếu Pháp môn Tịnh độ c̣n điều ǵ chưa thiệt hiểu rơ, nên t́m kinh sách Tịnh độ mà coi. Như kinh A Di Đà, kinh Quán Vô Lượng Thọ, Thiên Thai Trí Giả Đại Sư Thập Nghi Luận, Thiên Như Ḥa Thượng Tịnh Độ Hoặc Vấn, Đại Hựu Thiền Sư Tịnh Độ Chỉ Quy, Long Thơ Tịnh Độ Văn, Tịnh Độ Thần Chung, Tây Phương Công Cứ, Tây Phương Xác Chỉ, Di Đà Sớ Sao v.v... Đây chỉ dẫn một ít điều rơ ràng dễ hiểu, ngoài ra, c̣n nhiều thứ hay ho hơn, không kể xiết. Nên t́m học hỏi nơi các bậc cao minh thông hiểu Tịnh độ.

Lời phụ giải: Người tu hành cần nơi vắng vẻ để cho tâm niệm được chuyên, nhứt là tu Tịnh độ. V́ không nhứt tâm tức không thể sanh Tịnh độ, mà muốn nhứt tâm, đầu tiên phải t́m chỗ yên lặng để lắng tâm tư. Như mặt nước có đứng lặng th́ muôn sao mới hiện, mà muốn mặt nước lặng không ǵ hơn là đừng có gió. Khi đă nhập vào thể tịch của tự tâm tức đă nhập vào pháp giới thân của chư Phật, bấy giờ không chỉ một ngọn đèn huệ của ta độc hiện, mà ta đă ḥa đồng cùng vô lượng vô biên huệ đăng của mười phương chư Phật, ai bảo là cô tịch? Chỉ sợ ta dại dột không hiểu, mà lo đua chen chốn trần tục lao xao, đến khi bỏ xác thân này, lại một ḿnh một bóng lui thui vào chốn địa ngục A Tỳ, đây mới thiệt là cô tịch.

41.- KẾT KỲ NIỆM PHẬT
Kết kỳ là kết thất (7 ngày làm một kỳ), nếu kết kỳ một ḿnh, th́ nên sắm bốn thứ để ăn: cơm khô, trái cây, gừng sống, dầu mè; tám thứ để dùng: lư hương, đèn dầu, bồ đoàn (đồ để ngồi thiền), ghế dựa, áo bông (đồ ấm), khăn hay mũ, thùng vệ sinh, giấy vệ sinh (giấy sút). Ngoài 12 thứ đó, không để một thứ ǵ cả. Có thể trong suốt một tuần, không cho ai lai văng, để rảnh rang niệm Phật.
Nếu có 5,6 người đồng phát tâm kết kỳ niệm Phật, thời cần phải thỉnh một vị hộ thất, lập qui điều cho nghiêm chỉnh dán ở trước cửa.
Tất cả mọi cử động, uống ăn, hương hoa đăng quả, đều do vị hộ thất cung cấp đầy đủ, thời những người đồng thất cũng có thể suốt trong bảy ngày chí tâm niệm Phật. Nếu c̣n hạn cuộc trong t́nh chấp buộc ràng, chưa biết những điều lợi hại của việc tu hành, th́ đừng nên sớm khinh suất mà làm việc này.

Lời phụ giải: Sợ không vào thất kết kỳ, th́ bao nhiêu công chuyện ngoài đời, hoặc khách khứa bạn bè, không sao được yên tịnh mà niệm Phật. Thế nên cần phải kết kỳ, tức là lập thế trốn khách, trốn việc vậy. Những thứ cần dùng phải sắm đủ, để khỏi phải bận tâm, không nghĩ móng, hoặc nhờ hỏi người ngoài, hầu yên tâm niệm Phật. Đây chỉ nói đến bảy ngày, nhưng nếu người nhiều phương tiện, hoặc rảnh rang, có thể kết hai hoặc ba thất v.v... không hạn cuộc. Khi đă quyết định, th́ đừng để ngoại sự chi phối, rồi nửa chừng dở thất, nếu chưa hết kỳ mà vội mở cửa, th́ thật là chua! Nên biết rằng: người tu, càng tu nhiều ma càng khảo nhiều, nên không thể lơ mơ được, bởi thế nên phải hiểu và phải nhận định kỹ trước khi làm, không thể thua cuộc mà hỏng việc, lại để cười cho kẻ bàng quan.

42.- TỤ HỘI NIỆM PHẬT
4,5 người hẹn nhau hội họp tu pháp niệm Phật. Trước hết phải đặt điều ước, trật tự, sau mới bắt đầu niệm. Lúc đầu niệm th́ một tiếng mỏ một tiếng niệm, một người xướng bao nhiêu người niệm theo, đều đều không nên so le, lộn xộn mà làm loạn động tâm người đồng niệm.
(Pháp này không kết thất như pháp trên, mà tùy phương tiện tu tập thế thôi, bao nhiêu người cũng được, bao nhiêu ngày cũng không hạn cuộc.)

43.- NIỆM PHẬT ĐỂ THÀNH TỰU CHO NGƯỜI
Hoặc ở yên một chỗ niệm Phật mà cầu nguyện cho người, hoặc đồng với người khác kết kỳ niệm Phật. Hoặc đem pháp môn niệm Phật chỉ dạy cho người biết, hoặc cho người mượn sách Tịnh Độ mà xem, hoặc phá những mối nghi lầm của người khác trong pháp môn này, hoặc khuyên người bền chí niệm Phật, những việc ấy đều tốt và đều có công đức cả.
Nhưng nếu người trong lúc lâm chung mà có ḿnh đến hộ niệm, khiến cho người bịnh luôn luôn nhớ câu niệm Phật, vừa nhớ vừa niệm, làm cho người ấy sau khi tắt hơi rồi được văng sanh về cơi Tây phương, đó là thành tựu pháp thân huệ mạng cho người, công đức này c̣n thù thắng hơn.
(Pháp này không có ǵ là khó hiểu cả.)

44.- KHI CÓ TAI NẠN NÊN NIỆM PHẬT
Phàm lúc xảy ra tai nạn, mà nhớ phát tâm niệm Phật, tất có kỳ ứng (ứng nghiệm lạ thường). Tuy rằng một nước bị can qua hay một làng bị dịch lệ, mà niệm Phật để cầu, th́ một người niệm một người an, trăm người niệm trăm người an. Không phải Phật có ḷng riêng, lúc nào cũng trong ánh sáng b́nh đẳng, vô tâm mà ứng hiện. V́ sao? V́ động niệm thành tiếng tự ḿnh rơ biết hào quang sáng của đức Phật A Di Đà trụ trên đỉnh đầu ta, thời tự nhiên mỗi niệm đầy đủ, mỗi niệm bền chắc, mỗi niệm dài lâu, thời hào quang của Phật chiếu đến gia hộ các vị thiện thần độ tŕ, tự ḿnh có thể ĺa khỏi nạn tai, xin đừng chuyển niệm.

Lời phụ giải: Có người bảo: niệm Phật làm sao dứt được nạn này, nạn khác? Đó là tại v́ ḿnh không tha thiết, hay niệm mà ḷng vẫn nghi ngờ, th́ bao nhiêu đó cũng chứng tỏ không đem kết quả tốt đến cho ḿnh rồi. Nên hiểu rằng: Tâm ḿnh lúc bấy giờ chỉ nghĩ có một chuyện niệm Phật ngoài ra không nghĩ ǵ khác, một niệm quên thân, một niệm an tâm ấy càng kéo dài, th́ khổ nào đày ải ta được? Câu “Linh tại ngă bất linh tại ngă” có ư vị lắm thay! Một người rồi nhiều người bắt đầu niệm Phật tức là chuyển ác niệm thành thiện niệm, thiện niệm ấy càng kéo dài th́ tai nạn nào mà không khỏi, tội khổ ǵ mà chẳng an?
Ngoài ra trong kinh ghi 10 điều lợi ích của sự niệm Phật, tôi xin kính ghi chép ra đây để quư vị tin mà cố gắng:
1. Thường được chư Phật ngày đêm hộ niệm, đức Phật A Di Đà phóng quang nhiếp thọ.
2. Thường được 25 vị Đại Bồ Tát như đức Quán Thế Âm thủ hộ.
3. Ngày đêm thường được chư thiên cùng đại lực thần tướng ẩn h́nh ủng hộ.
4. Tất cả dạ xoa, ác quỉ, rắn độc, thuốc độc đều không thể làm hại.
5. Không bị những tai nạn: nước, lửa, đao, tên, gông, xiềng, lao ngục, giặc cướp, oan gia cùng các thứ chết dữ.
6. Những tội đă làm thảy đều tiêu diệt, những kẻ chết oan v́ ḿnh đều được giải thoát, không c̣n kết oán ràng buộc.
7. Ban đêm nằm ngủ thường thấy điềm lành, hoặc thấy sắc thân thắng diệu của Phật A Di Đà.
8. Tâm thường vui vẻ, sắc thường tươi nhuận, khí lực đầy đủ, việc làm có kết quả tốt đẹp lợi ích.
9. Mọi người trông thấy đều vui mừng, cung kính hoặc lễ bái cũng như kỉnh Phật.
10. Khi mạng chung tâm không sợ hăi, chánh niệm hiện ra, được Tây Phương Tam Thánh tiếp dẫn sanh về Tịnh độ hưởng sự an vui không cùng!”

45.- NIỆM PHẬT TRONG LÚC CHIÊM BAO
Nguyện lực bền chắc, công phu tinh nhuần, ban ngày giữ niệm khăn khăn, ban đêm vẫn giữ niệm khư khư, thời trong giấc chiêm bao tự ḿnh có thể niệm Phật, đó là triệu chứng sắp văng sanh, vậy phải giữ điều ḥa và phải cố gắng lên măi, đừng lui đừng loạn.

Lời phụ giải: Niệm Phật đến giai đoạn này, thật đă khá tinh nhuần. Có nhiều người niệm được ban đêm, ban ngày không, lúc thức niệm lúc ngủ không. Như vậy tất c̣n gián đoạn, do công phu chưa thuần. Phải tập thế nào: luôn luôn giữ niệm niệm Phật, dù khi thức hay lúc chiêm bao. Muốn tập điều này th́ trước khi đi ngủ hăy cố niệm Phật cho đến khi nào ngủ ṃm mới thôi, lại trước khi lên giường phải đánh thức tâm niệm Phật bằng cách tự dặn ḍ: muốn thoát ly sanh tử không ǵ hơn ngươi phải luôn nhớ niệm Phật, dù khi thức hay lúc ngủ. Mỗi hôm nhớ dặn thế, sẽ quen dần dần, tự nhiên có kết quả. Quí vị muốn khuya thức dậy đúng giờ nên tập theo cách này: trước khi đi ngủ phải dặn thành tiếng: “Đúng 5 giờ (hay 4 giờ tùy) phải thức dậy,” nói đôi ba lần như thế, sáng ra sẽ dậy đúng giờ, nhưng nên nhớ một vài ngày đầu có khi bị xê dịch ít nhiều, v́ ư niệm chưa thuần, nhưng sau đó thi sẽ thức đúng dần dần, rồi th́ đúng hẳn, mười hôm như một. Điều này gọi là tập quen thành lệ chớ không có ǵ lạ cả.

46.- NIỆM PHẬT TRONG LÚC BỊNH
Bịnh là cơ sắp chết, chết là mối quan hệ của các thánh, phàm, tịnh, uế. Trong lúc bịnh (bịnh nặng) phải khởi tưởng niệm là sẽ chết (để không sợ chết). Phải siêng niệm Phật, quyết định chờ chết, ắt có hào quang của Phật đến tiếp dẫn, làm toại chí nguyện văng sanh của ta. Nếu trong lúc bịnh, dừng không niệm Phật th́ tất cả sự ái luyến sợ sệt, phiền năo hiện lên rần rần, các thứ tạp niệm nhứt tề nổi dậy. Thế th́ con đường sanh tử lấy ǵ cứu vớt? Ngày xưa có một vị Tăng bịnh nặng, rên thành tiếng “Ôi cha.” bỗng tự biết người tu lúc nghĩ nhớ đến đạo mà lại rên như thế là sai, liền khởi niệm A Di Đà Phật. Nhưng cơn đau không chịu dứt, nên một tiếng rên “ôi cha” là một tiếng niệm Phật tiếp theo, ngày đêm không dứt. Khi bịnh lành, thầy bảo mọi người: “Trong lúc bịnh tôi rên thành tiếng “ôi cha” và chen một tiếng niệm A Di Đà Phật, hôm nay bịnh lành, tiếng A Di Đà Phật hiện c̣n mà tiếng rên “ôi cha” chẳng biết biến đâu.”
Hy hữu thay! Đây là trường hợp tinh tấn trong lúc bịnh vậy.

Lời phụ giải: Ở đời, có ai khỏi chết, thế mà có kẻ sợ chết đến thành đốn hèn, hay tham sống đến quên chết, thật khổ thay!
Sợ chết rồi cũng không thoát chết, th́ có sợ cũng bằng thừa. Ngày xưa có nhiều vị làm những chuyện có thể gọi là đáng buồn cười, thế mà thật là ư vị: Sắm sẵn một cái ḥm (quan tài), đêm đêm vào ngủ trong ấy, thật là một việc mà người đời ai cũng sợ. Một người thân, rất thân, vừa mới dứt hơi có kẻ đă không dám léo hánh đến gần, đừng nói dở mặt để xem. Vào ngủ trong ḥm, cho biết rằng vị ấy coi cái chết như một giấc ngủ, không có ǵ đáng sợ, hơn nữa để thấy rằng: Cái chết nó sẵn sàng đến với ta bất cứ lúc nào, để mà không sợ chết, chỉ có lo vun quén cho ḿnh một kiếp sống không bao giờ chết: con đường giải thoát. Vậy chúng ta hăy cố mà niệm Phật, đừng sợ chết, v́ cái chết của một xác thân này chỉ là một sự cởi một cái lốt tạm của vô lượng thân vô thường biến chuyển về sau, nếu ta chưa được giải thoát!

47.- PHÚT LÂM CHUNG NÊN NIỆM PHẬT
Phút lâm chung nên cố gắng ghi nhớ 4 chữ A Di Đà Phật đừng để sót quên. Nếu niệm lớn được thời niệm, c̣n không niệm lớn được th́ niệm nhỏ. Trường hợp lớn nhỏ đều không niệm được (v́ quá mệt) th́ nên ghi khắc thầm tưởng 4 chữ trong thâm tâm, đừng cho quên sót.
Những người hầu hạ chung quanh phải thường nhắc nhở khuyến khích người bịnh nhớ Phật, niệm Phật.
Phải biết rằng: trong nhiều đời, nhiều kiếp, v́ ta bị loạn niệm trong lúc này (gần chết) mà phải luân hồi măi trong ṿng ba cơi. Tại sao? V́ sanh tử, luân hồi đều do nhứt niệm làm chủ. Nếu nhứt niệm chuyên chú niệm Phật, th́ thân tuy chết nhưng tâm thần không tán loạn, liền theo nhứt niệm ấy văng sanh Tịnh độ.
Vậy nên hăy nhứt tâm ghi nhớ bốn chữ A Di Đà Phật đừng quên!

Lời phụ giải: Người tu Tịnh độ khi gần mạng chung, nên phải dự tính rằng: Phút lâm chung là điều quan trọng cuối cùng của đời người tu hành niệm Phật, nếu giữ ǵn không kỹ, vận dụng không khéo, th́ chẳng những luống uổng công phu trong một đời là vẫn mang cái khổ lụy luân hồi sanh tử, không sao tránh khỏi. Huống chi thân ta đây do nơi nghiệp thức, nhờ chút tinh cha, huyết mẹ tạo nên, hễ có h́nh phải có hoại, có sanh tất có tử, thật không vĩnh viễn tồn tại.
C̣n cơi ta ở đây, đầy đủ uế trược, ác hiểm, cũng từ nơi vọng nghiệp nhơ bẩn mà sanh, không phải là cảnh thanh tịnh, an nhàn đáng cho ta quyến luyến. Ngày nay ta nhứt tâm niệm Phật cầu khi bỏ thân này được văng sanh Tây phương Cực Lạc, chẳng khác nào bỏ áo cũ dơ, mặc áo mới sạch, th́ c̣n mong ǵ hơn nữa.
Nếu suy nghĩ, dự tính được như thế, th́ đến khi sắp chết, trong ḷng không c̣n tham luyến sắc thân, ngoài không c̣n đắm mến cơi đời, nhứt tâm chánh niệm trực văng Tây phương, dù sức muôn trâu cũng không kéo lại được.

48.- PHÁT NGUYỆN SÁM HỐI NIỆM PHẬT
Than ôi! Trong đời có thiếu ǵ kẻ không biết niệm Phật, có người cho niệm Phật là dị đoan nên không chịu niệm, người xuất gia cho niệm Phật là việc tất nhiên của ḿnh phải làm, chớ không biết tại sao phải niệm, kẻ cuồng huệ biết có Phật, nhưng lại không khứng niệm, kẻ ngu si không biết Phật nên không niệm. Đây là đem so sánh, c̣n có những ngu phu, ngu phụ, nghe nói lư nhơn quả cũng biết niệm Phật, nhưng lại mong cầu được phước báo đời sau, vẫn không thoát khỏi hột giống luân hồi.
T́m kẻ thật v́ đường sanh tử mà niệm Phật trong trăm người họa chăng chỉ có một hai! Nên biết rằng, người đă niệm Phật, tức xứng hợp với ḷng từ của Phật, phát thệ nguyện rộng lớn tế độ chúng sanh. Tất cả tội cấu oan khiên thảy đều sám hối. Tất cả những công đức dù nhỏ dù lớn đều đem hồi hướng Tây phương, như thế mới là CHÁNH NHƠN NIỆM PHẬT.

Lời phụ giải: Làm một việc ǵ đều phải có mục đích và tất nhiên phải có đạt đến kết quả của nó. Một việc niệm Phật, siêu xuất luân hồi, văng sanh Tịnh độ, với mục đích đă nhắm và với kết quả sẽ đạt thật là cao siêu và thật tế, thời hành nhơn ắt phải rơ thấu và tận dụng tri giác của ḿnh, đâu phải những điều huyễn hoặc, vu vơ hay thiển cận mà khinh hốt.
Nhận thức đúng đắn điểm này thời việc làm ắt không đến đỗi luống. Thiệt ḷng niệm Phật cầu thoát sanh tử thời cầu mong phước báo hữu lậu ở thế gian làm ǵ? Vạn vật vô thường của cơi thế gian nào phải là chỗ gởi thân vĩnh viễn của ta đâu? Nhưng đó chẳng qua v́ hoặc nghiệp, phiền năo nhiều kiếp sâu dày, mặc dầu cũng có hiểu biết đấy, nhưng lại phải chướng dày huệ mỏng, nên rồi phải tự cam với số phận hẩm hiu. Vậy khi đă rơ thông và phát tâm niệm Phật th́ phải hết ḷng, hết sức sám hối nguyện tiêu trừ tất cả chướng cấu trần lao để ḷng thanh thoát, không c̣n bị những ảo ảnh gạt lường, mới mong đạt thành sở nguyện.