21. Bảo Liên Phật Quang (寶
蓮 佛
光: Hoa sen báu và quang minh của Phật)
Phẩm này thuật rơ hoa sen báu trong cơi Phật ấy, mỗi
hoa có quang sắc vi diệu. Trong mỗi quang minh lại hóa
hiện ngàn ức vị Phật. Mỗi vị Phật nói
diệu pháp, an lập vô lượng chúng sanh. Các thứ
công đức vô tận chẳng thể nghĩ bàn như
thế ấy.
Chánh kinh:
又 眾 寶 蓮 華 周 滿 世 界。一 一 寶 華 百 千 億 葉。其 華 光 明,無 量 種 色,青 色 青 光、白 色 白 光,玄 黃 朱 紫,光 色 亦 然。復 有 無 量 妙 寶 百 千 摩 尼,映 飾 珍 奇,明 曜 日 月。彼 蓮 華 量,或 半 由 旬,或 一 二 三 四,乃 至 百 千 由 旬。一 一 華 中 出 三 十 六 百 千 億 光。
Hựu chúng bảo liên hoa châu măn thế
giới. Nhất nhất bảo hoa bách thiên ức diệp.
Kỳ hoa quang minh, vô lượng chủng sắc. Thanh sắc,
thanh quang, bạch sắc, bạch quang, huyền, hoàng, châu,
tử, quang sắc diệc nhiên. Phục hữu vô lượng
diệu bảo bách thiên ma-ni, ánh sức trân kỳ, minh diệu
nhật nguyệt. Bỉ liên hoa lượng, hoặc bán
do-tuần, hoặc nhất, nhị, tam, tứ, năi chí bách
thiên do-tuần, nhất nhất hoa trung, xuất tam thập
lục bách thiên ức quang.
Lại nữa,
các hoa sen báu mọc trọn khắp thế giới. Mỗi
đóa sen báu có trăm ngàn ức cánh. Quang minh của hoa ấy
có vô lượng màu: hoa xanh ánh sáng xanh, hoa trắng ánh sáng trắng;
[với các màu] huyền, vàng, đỏ, tía, quang và sắc
cũng giống như vậy. Lại có vô lượng diệu
bảo, trăm ngàn ma-ni chói rực quư lạ, sáng ngời
như mặt trời, mặt trăng. Những hoa sen ấy
to nửa do-tuần, hoặc một, hai, ba, bốn, cho
đến trăm ngàn do-tuần. Mỗi một hoa tỏa
ra ba mươi sáu trăm ngàn ức quang minh.
Giải:
Trước hết, kinh nói đến hoa sen báu, sau
đó mới thuật Phật hiện từ quang minh của
hoa.
Trong phần nói về hoa sen báu, có đến sáu ư:
1. Hoa sen mọc khắp đầy cơi nước.
2. Số lượng cánh hoa sen: Mỗi đóa sen có
trăm ngàn ức cánh.
3. Quang sắc vô lượng. Bản thể của hoa
chính là quang minh nên kinh chép: “Kỳ
hoa quang minh” (Quang minh của những hoa ấy). Hoa sen lại có vô lượng
màu sắc. Kinh dùng sáu màu khác nhau: Xanh, trắng, huyền,
vàng, đỏ tươi, tía để tượng
trưng cho vô lượng màu. Hoa sen màu xanh phóng quang minh sắc
xanh. Hoa sen màu trắng phóng quang minh sắc trắng. Các hoa
sen màu huyền, vàng… cũng đều phóng quang minh cùng màu với
màu sắc của hoa nên kinh nói: “Quang
sắc diệc nhiên” (Quang và sắc cũng giống
như thế).
4. Hoa sen trang nghiêm bằng diệu bảo. Lại có vô
lượng diệu bảo trăm ngàn ma-ni trang nghiêm hoa
sen. Các báu ấy đều là thứ hiếm quư nên bảo
là “trân kỳ”. Các thứ diệu
bảo ấy phóng vô lượng quang. Quang minh có đủ
các màu, mỗi màu lại phóng quang, chiếu rực, tô điểm
lẫn nhau nên bảo là “ánh sức”
(chói rực); tỏa sáng hơn cả mặt trời, mặt
trăng nên bảo là “minh diệu
nhật nguyệt” (sáng ngời hơn mặt trời, mặt
trăng). Quán kinh nói: “Nhất nhất diệp gian, hữu
bách ức Ma Ni châu vương, dĩ vi ánh sức. Nhất
nhất Ma Ni châu phóng thiên quang minh” (Trong mỗi một cánh hoa có trăm ức Ma Ni châu
vương để tô điểm chói ngời. Mỗi một
viên Ma Ni châu phóng ra trăm ngàn quang minh).
5. Kích thước của mỗi hoa sen là từ nửa
do-tuần cho đến trăm ngàn do-tuần.
6. Hoa sen phóng ra quang minh mầu nhiệm: “Nhất nhất hoa trung, xuất tam thập lục
bách thiên ức quang” (Mỗi một hoa sen tỏa ra ba
mươi sáu trăm ngàn ức quang). Trăm ngàn ức
quang chỉ là con số tượng trưng nhằm biểu
thị vô lượng.
Về con số “ba mươi sáu”, tôi chưa hề thấy
có ai chú giải tại sao lại có con số này. Theo ngu ư, mỗi
cơi trong bốn cơi Tịnh Độ đều có chín phẩm
nên mới có con số ba mươi sáu, nhằm thể hiện
số lượng phẩm vị trong cơi ấy. Mỗi phẩm
có trăm ngàn ức đóa sen (dùng con số trăm ngàn ức
chỉ để biểu thị một con số rất lớn).
Mỗi đóa sen đều tỏa quang minh tiệp màu với
màu hoa sen cho nên có ba mươi sáu trăm ngàn ức quang
minh. Mỗi đóa sen gồm đủ những đặc
tính của hết thảy các đóa sen khác nên bảo là: “Nhất nhất hoa trung, xuất
tam thập lục bách thiên ức quang” (Mỗi một
hoa sen phóng ra ba mươi sáu trăm ngàn ức quang minh).
Thật ra, nói có ba mươi sáu phẩm cũng là chỉ
là nói rất đại lược chứ thật ra có
đến vô lượng phẩm nên ta có thể nói là mỗi
hoa sen thật ra tỏa ra vô lượng quang minh vậy.
Chánh kinh:
一 一 光 中,出 三 十 六 百 千 億 佛,身 色 紫 金,相 好 殊 特。一 一 諸 佛,又 放 百 千 光 明,普 為 十 方 說 微 妙 法。如 是 諸 佛,各 各 安 立 無 量 眾 生 於 佛 正 道。
Nhất nhất quang trung, xuất tam thập
lục bách thiên ức Phật. Thân sắc tử kim, tướng
hảo thù đặc. Nhất nhất chư Phật, hựu
phóng bách thiên quang minh, phổ vị thập phương
thuyết vi diệu pháp. Như thị chư Phật, các
các an lập vô lượng chúng sanh ư Phật chánh đạo.
Trong mỗi
quang minh xuất hiện ba mươi sáu trăm ngàn ức
Phật thân sắc tử kim, tướng hảo thù đặc.
Mỗi một vị Phật lại phóng trăm ngàn quang
minh, v́ khắp mười phương nói pháp vi diệu.
Các vị Phật như thế mỗi vị an lập vô
lượng chúng sanh nơi Phật chánh đạo.
Giải:
Đoạn này trần thuật sự kiện trong quang minh
hóa hiện chư Phật. Trong đoạn kinh này, có bốn
ư chính:
1. Một là số lượng đức Phật hiện
ra trong mỗi quang minh: “Nhất
nhất quang trung, xuất tam thập lục bách thiên ức
Phật” (Trong mỗi quang minh xuất hiện ba
mươi sáu trăm ngàn ức Phật).
2. Hai là thân tướng chư Phật: “Thân sắc tử kim, tướng hảo thù đặc”
(Thân màu tử kim, tướng hảo thù đặc). “Tử kim” (紫 金) chính là vàng ṛng đă được
giồi mài đến sáng bóng. “Tướng
hảo” của Phật th́ như Quán kinh nói: “Vô Lượng Thọ Phật hữu
bát vạn tứ thiên tướng. Nhất nhất tướng
các hữu bách vạn tứ thiên tùy h́nh hảo” (Vô Lượng Thọ Phật có
tám vạn bốn ngàn tướng. Mỗi một tướng
đều có tám vạn bốn ngàn tùy h́nh hảo) cho
nên bảo là “thù đặc”.
3. Ba là Phật hiện ra trong quang minh cũng lại
phóng quang: “Hựu phóng bách thiên
quang minh” (Lại phóng trăm ngàn quang minh).
4. Bốn là Phật nói diệu pháp: “Phổ vị thập phương thuyết vi diệu
pháp” (V́ khắp mười phương nói pháp vi diệu”).
Những pháp ấy lại có lợi ích thù thắng nên “an lập vô lượng chúng sanh
ư Phật chánh đạo” (an lập vô lượng
chúng sanh nơi Phật chánh đạo).
Những điều như vậy thật đă hiển
thị sâu xa pháp giới sự sự vô ngại chẳng thể
nghĩ bàn. Hoa sen trong cơi Phật sanh từ tâm Phật; hoa
sen phóng quang, quang minh lại hiện ra nhiều vị Phật.
Phật lại phóng quang, thuyết pháp độ sanh, thật
là vô tận. Lại cần phải chú ư là cảnh giới
như vậy chẳng những chỉ thị hiện diệu
tướng mà thật sự c̣n có vô biên diệu dụng:
Nói pháp vi diệu an lập chúng sanh trong chánh đạo của
Phật. Đấy chính là cái lợi chân thật. V́ thế,
đoạn kinh này thật sự đă hiển thị trí huệ
chân thật, Chân Thật Tế, vô vi Pháp Thân.
Sách Hội Sớ nói: “Tây
Phương Tịnh Độ dùng hoa sen để làm Phật
sự nên có tên là Liên Hoa Thai Tạng Giới. Tiểu Bổn,
Quán kinh đă nói kỹ việc ấy. Nay kinh này (chỉ
bản Ngụy dịch của Vô Lượng Thọ kinh) cũng dùng ngay việc ấy
để kết lại phần
nói về y báo trang nghiêm. Như vậy, trong các thứ trang
nghiêm trước đó cũng đều có những việc
bất khả tư nghị”. Ư kiến này rất xác
đáng; những điều kinh thuật trong những phẩm
trước cũng đều hiển thị toàn thể
cơi Cực Lạc là pháp giới sự sự vô ngại chẳng
thể nghĩ bàn.